Liệu AI có thể mang lại giá trị thực sự trong những công việc đòi hỏi sự tinh tế và mang tính cá nhân như tuyển dụng và đánh giá nhân viên không? Câu trả lời là có, nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. AI có khả năng giúp xử lý dữ liệu lớn và phân tích thông tin nhanh chóng, nhưng khi nói đến việc đánh giá con người, những yếu tố như tính cách, tiềm năng phát triển hay mức độ phù hợp văn hóa doanh nghiệp vẫn có thể nói là không thể thiếu sự nhạy bén từ con người. Hãy cùng đi sâu một chút về chủ đề này.

1. AI có thể làm gì trong tuyển dụng?

Với sự bùng nổ của AI, một loạt các ứng dụng tự động hóa đã giúp quy trình tuyển dụng nhanh hơn và hiệu quả hơn. Thay vì mất hàng giờ để sàng lọc hàng ngàn CV thủ công, các công cụ AI có thể xử lý, phân loại và lọc ra những ứng viên phù hợp nhất dựa trên các tiêu chí cụ thể. Ví dụ:

• Phân tích CV và xếp hạng ứng viên: Những công cụ như HireVue hay Pymetrics ứng dụng AI để đánh giá hồ sơ ứng viên. Thông qua việc phân tích từ khóa và đối chiếu với tiêu chí công việc, AI có thể giúp các nhà tuyển dụng dễ dàng xác định những ứng viên tiềm năng mà không phải mất nhiều thời gian vào các CV không phù hợp.
• Quản lý lịch phỏng vấn và theo dõi ứng viên: Các hệ thống như SmartRecruiters hay iCIMS không chỉ quản lý và theo dõi ứng viên mà còn có thể tự động gửi lời mời phỏng vấn, lời nhắc và thông báo theo dõi sau mỗi vòng tuyển dụng.

Tuy nhiên, mặc dù AI rất giỏi trong việc phân loại và xếp hạng ứng viên, nhưng để đánh giá sự phù hợp văn hóa và động lực làm việc của họ, vẫn cần có sự đánh giá từ các nhà quản lý và đồng nghiệp tương lai. Chẳng hạn, AI không thể nhận ra được một ứng viên có niềm đam mê với công ty hay không chỉ qua vài từ khóa trong CV. Đó là lý do tại sao AI chỉ nên được coi là trợ lý đắc lực chứ không phải là “người quyết định”.

2. Một rào cản khác: Dữ liệu

AI hoạt động tốt khi có dữ liệu đầy đủ. Nhưng trớ trêu thay, dữ liệu về con người trong các công ty thường khá hạn chế và phức tạp. Trong lĩnh vực nhân sự, các thông tin như hiệu suất làm việc, đánh giá tiềm năng hoặc sự gắn bó lâu dài thường không dễ dàng đo lường và lưu trữ theo chuẩn mực.

Ví dụ: Nếu một nhân viên làm việc hiệu quả trong một thời gian ngắn nhưng không có khả năng hợp tác tốt với đồng nghiệp, các hệ thống AI có thể sẽ không nhận ra được điều này. Tệ hơn nữa, nếu dữ liệu về họ không đầy đủ hoặc bị thiên vị, AI có thể đưa ra những gợi ý không chính xác. Việc này có thể dẫn đến tuyển dụng nhầm người hoặc đánh giá thiếu công bằng, ảnh hưởng đến động lực làm việc của nhân viên.

Ngoài ra, hầu hết các công ty đều rất “giữ của” với dữ liệu nhân sự của mình, đặc biệt là các dữ liệu nhạy cảm. Điều này hạn chế khả năng phân tích toàn diện của AI. Một hệ thống AI sẽ hoạt động hiệu quả nhất khi có quyền truy cập vào dữ liệu về hiệu suất nhân viên, tương tác, đánh giá từ đồng nghiệp và các báo cáo khác. Tuy nhiên, rất ít công ty sẵn lòng chia sẻ đầy đủ thông tin này vì lý do bảo mật.

3. Cẩn trọng với các chiêu trò lừa lọc của ứng viên thông minh

Sự xuất hiện của AI cũng mở ra những chiêu trò tinh vi từ phía ứng viên. Đã có nhiều trường hợp ứng viên cố ý “tối ưu” CV của mình để phù hợp với thuật toán AI. Họ nhồi nhét từ khóa liên quan đến công việc, điều chỉnh cỡ chữ nhỏ hoặc thậm chí làm cho các từ khóa trở nên “vô hình” bằng cách đặt màu chữ trùng với nền.

Ví dụ, trong một vụ tuyển dụng cho vị trí kỹ sư phần mềm tại một công ty lớn, AI đã “lọt lưới” một ứng viên vì họ đã nhồi nhét từ khóa không liên quan vào CV nhưng điều chỉnh cỡ chữ cực nhỏ. Khi bộ phận tuyển dụng nhận ra, đã phải mất thêm thời gian để rà soát lại và loại bỏ các trường hợp tương tự. Những tình huống như vậy cho thấy rằng mặc dù AI giúp ích rất nhiều, nhưng vẫn cần có sự giám sát và đánh giá từ con người để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quy trình tuyển dụng.

4. Lời khuyên khi sử dụng AI trong tuyển dụng và nhân sự

Nếu doanh nghiệp của bạn muốn ứng dụng AI vào quá trình tuyển dụng, cần có sự chuẩn bị cẩn thận để tránh những rủi ro tiềm ẩn. Dưới đây là một số gợi ý:

• Hãy coi AI như một công cụ trợ lý, giúp lọc ra các CV tiềm năng và quản lý quy trình một cách tự động. Tuy nhiên, khi đến giai đoạn phỏng vấn và ra quyết định cuối cùng, con người vẫn cần giữ vai trò chủ đạo.
• Việc liên tục rà soát và cập nhật các thuật toán AI giúp hạn chế những sai lệch. Hãy chắc chắn rằng các tiêu chí đánh giá của AI được đặt một cách rõ ràng và công bằng để tránh thiên vị.
• Trước khi triển khai AI, doanh nghiệp cần có các biện pháp bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt để tránh rò rỉ thông tin nhạy cảm của nhân viên và ứng viên.
• Bộ phận nhân sự nên được đào tạo về cách thức hoạt động của AI và các giới hạn của công cụ này. Điều này giúp họ hiểu rõ rằng AI không phải là công cụ “toàn năng”, và họ không nên quá phụ thuộc vào AI khi đánh giá con người.

Kết luận

AI đã và đang tạo ra những bước tiến lớn trong lĩnh vực tuyển dụng và nhân sự, mang lại sự tiện lợi và tự động hóa cho nhiều quy trình. Tuy nhiên, để sử dụng AI một cách hiệu quả và an toàn, cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng về vai trò của nó. AI có thể là một công cụ hỗ trợ đắc lực, nhưng vẫn không thể thay thế hoàn toàn con người trong việc đánh giá và quản lý nhân viên. Do đó, nếu doanh nghiệp của bạn muốn ứng dụng AI vào nhân sự, hãy luôn đảm bảo rằng AI chỉ là một trợ lý thông minh, chứ không phải là “người quyết định”.

Tìm đọc các bài viết mới tại đây:

AI trong tự động hóa: Giải pháp tăng trưởng hiện đại

Báo cáo về trải nghiệm người mua hàng mới nhất: 03 insights thú vị