Quản trị nhân sự luôn là một trong những yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành dịch vụ và F&B (Food and Beverage) – nơi con người chính là yếu tố cốt lõi tạo nên trải nghiệm khách hàng. Năm 2025, ngành dịch vụ tại Việt Nam đang chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng về hành vi tiêu dùng, công nghệ và xu hướng lao động, đặt ra nhiều thách thức trong việc quản lý và duy trì lực lượng lao động hiệu quả.
Ngành Dịch Vụ Tại Việt Nam: Những Con Số Biết Nói
Ngành dịch vụ, bao gồm lĩnh vực F&B, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, doanh thu từ hoạt động dịch vụ năm 2024 ước tính đạt 6.391 nghìn tỷ đồng, tăng 9% so với năm 2023.
Riêng ngành F&B, báo cáo từ IMF cho thấy, thị trường này dự kiến đạt 655.000 tỷ đồng vào năm 2024, với mức tăng trưởng gần 11% so với năm trước. Đây là tín hiệu tích cực, nhưng đồng thời cũng đặt ra bài toán lớn về nhân sự, khi doanh nghiệp phải vừa mở rộng quy mô vừa đảm bảo chất lượng dịch vụ.
Những con số trên phản ánh rõ ràng một xu hướng: Ngành dịch vụ và F&B tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng này cũng đi kèm với những thách thức nghiêm trọng về nhân sự. Với đặc thù ngành dịch vụ phụ thuộc nhiều vào con người, các doanh nghiệp phải đối mặt với tỷ lệ nghỉ việc cao, áp lực tuyển dụng liên tục, chi phí đào tạo lớn, đồng thời vẫn phải đảm bảo trải nghiệm khách hàng tối ưu.
Vậy những rào cản nào đang kìm hãm sự phát triển bền vững của nhân sự ngành dịch vụ? Và liệu có giải pháp nào giúp doanh nghiệp thích ứng trong tương lai?
Những Rào Cản Trong Quản Trị Nhân Sự Ngành Dịch Vụ
1. Thiếu hụt nhân lực và tỷ lệ nghỉ việc cao
Tình trạng đáng báo động
Một khảo sát của Navigos Group vào cuối năm 2024 cho thấy, hơn 65% doanh nghiệp F&B gặp khó khăn trong tuyển dụng và 60-70% nhân viên nghỉ việc mỗi năm – mức cao kỷ lục so với các ngành khác.
Sự thiếu hụt nhân lực không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất vận hành mà còn tác động đến chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng. Các chuỗi nhà hàng, quán cà phê, khách sạn liên tục rơi vào tình trạng thiếu người vào giờ cao điểm, dẫn đến áp lực lớn lên những nhân viên còn lại, gây ra vòng luẩn quẩn của sự kiệt sức và nghỉ việc.
Nguyên nhân từ góc độ vĩ mô
- Sự dịch chuyển lao động: Ngày càng nhiều người trẻ rời bỏ ngành dịch vụ để chuyển sang các công việc có mức lương cao hơn, ổn định hơn như công nghệ, tài chính.
- Xu hướng Gig Economy: Lao động thời vụ và tự do ngày càng phổ biến, khiến nhiều nhân viên lựa chọn làm công việc bán thời gian thay vì gắn bó lâu dài.
- Áp lực kinh tế: Lạm phát và chi phí sinh hoạt gia tăng khiến mức lương trong ngành dịch vụ trở nên kém cạnh tranh so với các lĩnh vực khác.
Nguyên nhân từ góc độ vi mô
- Môi trường làm việc áp lực cao: Nhân viên ngành dịch vụ thường phải làm việc với cường độ cao, ca kíp kéo dài mà chế độ đãi ngộ chưa tương xứng.
- Thiếu chính sách giữ chân nhân tài: Nhiều doanh nghiệp vẫn áp dụng mô hình quản lý nhân sự truyền thống, thiếu chiến lược dài hạn để tạo động lực và cơ hội thăng tiến cho nhân viên.
- Công nghệ quản trị nhân sự chưa được ứng dụng rộng rãi: Việc theo dõi hiệu suất làm việc, xây dựng lộ trình phát triển cá nhân vẫn chưa được số hóa, dẫn đến sự thiếu minh bạch và khó khăn trong quản lý nhân sự.
2. Áp lực công việc gia tăng: Nhân viên kiệt sức, doanh nghiệp gặp rủi ro
Hiện trạng
Nhân viên trong ngành dịch vụ, đặc biệt là F&B, thường xuyên phải làm việc từ 10-12 tiếng/ngày, thậm chí nhiều hơn vào các dịp lễ, cuối tuần. Áp lực từ khách hàng, cộng với khối lượng công việc nặng, khiến họ dễ rơi vào trạng thái kiệt sức (burnout).
Nguyên nhân cốt lõi
- Tăng trưởng ngành nhanh nhưng quản lý chưa theo kịp: Doanh nghiệp liên tục mở rộng nhưng thiếu kế hoạch nhân sự bài bản, dẫn đến tình trạng nhân viên phải gánh vác nhiều công việc hơn.
- Thiếu công nghệ hỗ trợ: Phần lớn nhà hàng, quán café vẫn quản lý công việc thủ công, khiến nhân viên mất thời gian vào những tác vụ không cần thiết.
- Văn hóa “chạy KPI” gây áp lực lớn: Nhân viên bị buộc phải đáp ứng chỉ tiêu bán hàng cao mà không có công cụ hoặc hỗ trợ phù hợp.
Hệ lụy
- Chất lượng dịch vụ giảm sút: Nhân viên kiệt sức không thể đảm bảo thái độ phục vụ tốt nhất, ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng.
- Tăng tỷ lệ nghỉ việc: 82% nhân viên nghỉ việc trong ngành F&B cho biết khối lượng công việc quá tải là lý do chính họ rời đi.
- Giảm năng suất doanh nghiệp: Do liên tục phải tuyển dụng và đào tạo lại nhân sự, doanh nghiệp mất đi sự ổn định và hiệu quả vận hành.
Đâu Là Giải Pháp Chiến Lược?
1. Ứng dụng công nghệ HRM vào quản trị nhân sự
HRM là gì?
HRM (Human Resource Management) là hệ thống phần mềm giúp tự động hóa các quy trình nhân sự như tuyển dụng, quản lý ca làm, chấm công, đánh giá hiệu suất và xây dựng lộ trình thăng tiến cho nhân viên.
Lợi ích của phần mềm HRM trong ngành dịch vụ
- Tối ưu hóa tuyển dụng: HRM có thể tích hợp AI để lọc hồ sơ ứng viên, giúp doanh nghiệp tìm kiếm nhân sự phù hợp nhanh hơn.
- Quản lý ca làm linh hoạt: Nhân viên có thể đăng ký ca làm trực tuyến, hệ thống tự động phân bổ ca hợp lý để tránh tình trạng quá tải.
- Chấm công và tính lương tự động: Loại bỏ sai sót khi tính công, giúp nhân viên nhận lương chính xác, minh bạch.
2. Cải thiện chính sách lương thưởng và phúc lợi
Để thu hút và giữ chân nhân tài, doanh nghiệp cần đưa ra các chính sách lương thưởng cạnh tranh hơn, kết hợp với phúc lợi như:
- Lương theo hiệu suất, giúp nhân viên có động lực làm việc.
- Hỗ trợ chi phí đào tạo, nâng cao kỹ năng chuyên môn.
- Xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, đề cao giá trị của nhân viên.
3. Xây dựng chiến lược đào tạo nhân sự dài hạn
Việc đào tạo bài bản giúp nâng cao chất lượng nhân sự và giảm tỷ lệ nghỉ việc. Doanh nghiệp có thể hợp tác với các trường đại học, viện đào tạo để cung cấp các khóa học chuyên sâu cho nhân viên.
Ngoài ra, việc triển khai chương trình “Mentorship” (hướng dẫn từ người có kinh nghiệm) cũng giúp nhân viên mới hòa nhập nhanh chóng hơn.
4. Văn hóa doanh nghiệp: Nhân tố cốt lõi để giữ chân nhân viên
Văn hóa doanh nghiệp là yếu tố vô hình nhưng có tác động mạnh mẽ đến sự gắn kết của nhân viên. Trong ngành dịch vụ, nơi nhân viên phải làm việc với cường độ cao và tiếp xúc khách hàng thường xuyên, một môi trường làm việc tích cực có thể giúp họ giảm căng thẳng, tăng động lực và nâng cao năng suất.
Theo nghiên cứu của McKinsey, các doanh nghiệp có văn hóa mạnh mẽ giúp tăng 30% năng suất làm việc, giảm 50% tỷ lệ nghỉ việc và tạo ra một đội ngũ nhân sự ổn định hơn.
Tương Lai Của Quản Trị Nhân Sự Ngành Dịch Vụ
Những thách thức trong quản trị nhân sự ngành dịch vụ sẽ không tự biến mất, mà ngày càng phức tạp hơn. Tuy nhiên, công nghệ HRM đang mở ra cơ hội bứt phá: từ tự động hóa quy trình, tối ưu mô hình lương thưởng, đến nâng cao phúc lợi và trải nghiệm nhân sự. Với giải pháp phù hợp, doanh nghiệp không chỉ giảm tỷ lệ nghỉ việc mà còn tăng hiệu suất bền vững.
Vậy, câu hỏi đặt ra là: Doanh nghiệp đã sẵn sàng để ứng dụng HRM và đón đầu tương lai quản trị nhân sự chưa?
